Twee jaar geleden verliet ik mijn man. Op een dag werd ik wakker en besloot dat ik genoeg had van de agressie, de voortdurende ruzies en de draaimolen van horen dat dingen zouden veranderen, maar ze nooit echt zien veranderen.

Ik was een relatietherapeut, dus ik had veel ambivalentie over het doen wat goed was voor mij en mijn kinderen, deels omdat ik bang was voor het oordeel van de maatschappij die schreeuwt dat echtscheiding niets anders is dan mislukking, en deels omdat ik een gevoel van schuld had.

Deed ik wel wat juist was? Hoe wist ik dat? Was ik er zeker van dat er nooit iets zou veranderen? Wie zou er voor hem zorgen?

Het heeft me heel wat zielenroerselen gekost om te beseffen dat, ondanks wat de romans en hun films laten zien, relaties complex zijn, en dat er een punt kan komen waarop de risico’s van bij elkaar blijven groter zijn dan de voordelen.

Nu, men zou kunnen zeggen maar ‘zeker je zag het aankomen? Je bent toch niet letterlijk op een dag wakker geworden met het idee dat vandaag de dag was?’

Dat is waar. Uit onderzoek is gebleken, zoals ook in een artikel van Divorce Mag[1] naar voren komt, dat vrouwen over het algemeen al twee jaar van tevoren een beslissing hebben genomen over hun exit plan, waardoor hun partners zich vaak overrompeld voelen. Het is een mix van signalen opmerken dat hun huwelijk al een tijdje voorbij is, een onderbuikgevoel hebben dat ze klaar zijn om verder te gaan, of gewoon dat de wegen van die relatie niet allemaal naar geluk leiden.

Dus hoe weet men of een koppel moet werken aan het versterken van hun relatie of dat het tijd is om verder te gaan?

Dat is een zeer goede vraag, en een zeer belangrijke vraag om te stellen. De volgende belangrijke vraag is ons af te vragen wat voor soort relatie we willen hebben.

Een monogaam persoon zal bijvoorbeeld een andere kijk op relaties hebben dan een stel in een open relatie, of een solo-poly individu. Soms hebben de tekenen dat het tijd is om verder te gaan niets te maken met de kwaliteit van de relatie, maar alles met het feit dat een persoon misschien over de relatie-escalator heen is,[2] en gewoon een nieuw niveau van onafhankelijkheid wil.

Ongeacht in welke relatie iemand zich bevindt, er zijn een aantal zeer duidelijke tekenen dat het gezonde stadium voorbij is, en dat het misschien tijd is om verder te gaan. Hier zijn een aantal van deze voor u om te overwegen:

1. Onverenigbaar temperament en waarden

Er zijn veel dingen waarover stellen kunnen en moeten onderhandelen. Verschillen hebben is niet erg, maar in mijn ervaring zijn er bepaalde temperamenten en waarden die na verloop van tijd onverenigbaar kunnen blijven.

Stel je bijvoorbeeld een stel voor met een introverte partner die getrouwd is met een extraverte echtgenoot die elke avond vrienden wil uitnodigen. Een partner die een hekel heeft aan elke vorm van fysieke activiteit, met een partner die elk weekend graag gaat wandelen. Hoe snel denk je dat hun temperament een probleem kan worden?

Ik zeg niet dat onderhandelen geen plaats heeft, en dat heeft het wel, maar dit gaat dieper dan dit. Het gaat om het zoeken naar tekenen dat die relatie vanaf het begin gebouwd is op fundamentele verschillen.

2. Agressie of huiselijk geweld

Helaas is agressie van een intieme partner een groot probleem en een teken dat het misschien tijd is om verder te gaan. Nu, sommige partners zijn bereid om te veranderen, maar niet in staat. Andere keren, zijn ze in staat, maar niet bereid.

Als een partner toegeeft agressief te zijn en zowel in staat als bereid is om hulp te zoeken, dan geloof ik dat de relatie verbeterd kan worden, maar alleen als ze inderdaad verantwoordelijk zijn, in staat en bereid om hulp te zoeken.

De statistieken rond intiem partnergeweld zijn schrikbarend.[3] Vaker wel dan niet, deze statistieken bespreken de risico’s voor vrouwen, zoals vrouwen als vijf keer meer kans om te worden misbruikt door een mannelijke partner, maar het is niet te zeggen dat mannen niet kunnen de ontvangers van misbruik ook.

Beide geslachten kunnen het slachtoffer worden van agressieve partners, en hoe dan ook, mensen in deze situatie moeten het zien als een teken dat het misschien tijd is om verder te gaan (of professionele hulp te zoeken om dit veilig te doen).

3. Gebrek aan communicatie, onderhandeling en compromis

Zoals goed verwoord in het artikel over communicatie in relaties, als communicatie wegvalt, sterft de relatie ook.

Zowel in mijn persoonlijke als professionele leven heb ik gemerkt dat wanneer een of beide partners geen manieren meer gebruiken, op een toon praten die boekdelen spreekt, of een lichaamstaal hebben die intimiderend werkt, dit een teken kan zijn dat het huwelijk op een punt is gekomen waar het tijd is voor serieuze relatiecoaching of verder gaan.

Hetzelfde geldt voor partners die niet langer in staat zijn om te onderhandelen en compromissen te sluiten over belangrijke aspecten van hun relatie. Dit laatste is veelzeggend. Er is geen wet die zegt dat we compromissen moeten sluiten voor de rest van ons leven. Dat hoeven we eigenlijk ook niet. Ik wilde het in ieder geval niet meer, maar het zegt veel over waar ons hoofd staat als het aankomt op het hebben van een relatie, aangezien alle soorten relaties een bepaalde vorm van compromissen sluiten kennen.

4. Gebrek aan gemeenschappelijke doelen

Het is belangrijk voor koppels om een gemeenschappelijke richting te hebben. Het betekent niet dat ze 100% van hun doelen samen moeten delen, maar een koppel zonder gemeenschappelijke doelen, is een koppel zonder kompas. Ze drijven gewoon weg tot ze verloren zijn.

Doelen kunnen dingen zijn als ergens op reis gaan, een huis kopen of kinderen krijgen. Het doet er niet echt toe, zolang er maar overeenkomsten zijn over hoe beide partners willen dat hun leven er over vijf, tien en dertig jaar uitziet.

5. Gebrek aan gelijkheid in taken, werk en beslissingen nemen

Dit is er een die ik belangrijk vind. Of je nu thuisblijft om de kinderen op te voeden, overwerkt om de rekeningen te betalen of alleen bent en alle beslissingen neemt, al het bovenstaande zal invloed hebben op hoe je je in je relatie voelt.

Als getrouwde moeder van vijf kinderen vroeg ik me bijvoorbeeld af waarom ik naast het ouderschap nog vier banen had en alle beslissingen voor het gezin moest nemen en organiseren. Dingen als het kopen van auto’s, het kiezen van scholen voor de kinderen, en ervoor te zorgen onze financiën waren op de rails waren dingen die ik merkte dat ik deed alleen. Ik was zelfs alleen bij het kiezen van de kist en de begraafplaats van mijn dochter, en pas twee jaar geleden vroeg ik me af… Is dit normaal?

6. De vier ruiters aanbidden

Als relatietherapeut maak ik vaak gebruik van waardevolle bronnen uit het instituut van Gottman. Dit artikel over de vier ruiters[4] en hun tegengif is een goed artikel om hier eens bij stil te staan.

Als er in een relatie meer gebruik wordt gemaakt van minachting, kritiek, defensiviteit en afwijzing dan van respect, liefde en empathie, dan hebben we een probleem. Natuurlijk kan relatietherapie paren hierover leren en hen helpen deze problemen aan te pakken, ALS het paar bereid en in staat is om de schade die ze hebben aangericht ongedaan te maken.

Maar soms zijn deze gedragingen zo ingesleten dat ze moeilijk ongedaan te maken zijn. Als ze dagelijks aanwezig zijn, is dat misschien een teken dat het tijd is om op een of andere manier gezondere relaties op te bouwen.

7. Een onvervullend of niet-bestaand seksleven

Als erkend seksuologe zie ik dit vrij vaak. Stellen die al tientallen jaren geen seks hebben gehad en zich afvragen waarom ze zich niet meer verbonden voelen. Interessant is dat mannen zich dichter bij hun partner voelen nadat ze seksueel intiem zijn geweest, terwijl vrouwen zich emotioneel verbonden moeten voelen om zin in seks te hebben (hoewel ik erken dat dit erg stereotiep is en misschien niet voor alle stellen geldt).

Dus als stellen bij mij binnenkomen die al jaren geen bevredigend seksleven meer hebben gehad, moet worden nagegaan waarom dat zo is. Gezondheidsproblemen? Prestatieproblemen? Emotionele verbindingsproblemen? Tijdsbesteding, ouderschap, of andere praktische problemen? Je snapt de essentie.

Seks is een belangrijk onderdeel van een relatie en als een koppel niet verbonden is, zich niet aangetrokken voelt tot hun partner, niet in staat is om seksueel te ontspannen, of gewoon niet geïnteresseerd is in samen seks hebben, kan het veilig zijn om te zeggen dat deze relatie meer een vriendschap is (op zijn best) dan een intieme relatie.

Een seksuoloog kan helpen, maar in combinatie met de andere rode vlaggen, kan een gebrek aan seksueel leven een teken zijn dat je huwelijk voorbij kan zijn.

8. Je vermijdt thuis te komen

Je vindt jezelf terug op het werk om de spanning te vermijden zodra je door de deur loopt, en/of je zoekt een excuus om overuren te maken, vrijwilligerswerk te doen bij de buren, of om gewoon verdiept te zijn in je computer, telefoon of Ipad.

Zodra je merkt dat je het eng vindt om terug te keren naar je huis, een dosis angst krijgt als je de hoek om rijdt, of het gevoel hebt dat je Alaska bent binnengestapt als je over de drempel stapt, ben je misschien iets op het spoor.

9. Je bent klaar om verder te gaan naar iemand anders

Dit geldt misschien niet voor niet-monogame stellen, maar als je je identificeert als een monogaam persoon, merkt dat je (of je partner) geïnteresseerd bent in iemand anders, overweegt om verder te gaan met een andere persoon, of je gedachten en emoties, feiten die je vroeger aan je partner vertelde, deelt met iemand anders, kan het zijn dat je je relatie aan het ontgroeien bent.

Het is duidelijk dat het hebben van duidelijke en transparante grenzen in je koppel hierbij kan helpen, maar het visualiseren van je toekomst met iemand anders is slechts een van de vele tekenen dat je huwelijk voorbij kan zijn en de moeite waard om over na te denken.

10- Je kunt een verraad, wantrouwen of relatietrauma niet achter je laten

Alle relaties gaan door een niveau van trauma en moeilijkheden, maar sommige koppels gaan door deze meer dan anderen.

Bijvoorbeeld, aanhoudende leugens, aanhoudend wantrouwen, verraad, en andere traumatische gebeurtenissen kunnen de relatie beschadigen

Maar laten we eerlijk zijn… Het is moeilijk om hiervan te herstellen als ze blijven gebeuren of als je echtgenoot gewoon niet snapt hoe jij je voelt. Sommige relatiebeschadigingen zitten gewoon te diep. Of dit voor jou geldt of niet, kunnen alleen jij en je partner beslissen, maar het is zeker iets om over na te denken.

Conclusie

Als relatieprofessional geloof ik oprecht dat de meeste stellen hieraan kunnen werken als ze daarvoor kiezen. Wat ik in mijn groeiende wijsheid heb geleerd is dat het ook oké is als een persoon besluit dat ze er niet langer aan willen werken, zolang ze maar begrijpen wat de implicaties zijn en een weloverwogen keuze kunnen maken.

Een gezonde scheiding is beter dan een slecht huwelijk. Accepteer dat scheiden geen mislukking is, maar eerder de volwassenheid om te erkennen dat onze behoeften zijn geëvolueerd en dat we sterk genoeg zijn om uit het heden te stappen en vooruit te kijken naar de toekomst.

Ik weet dat ik dat ben. Hoe zit het met jou?